Giữa thời đại mà chỉ cần rớt nhẹ ổ cứng là người dùng có thể “xỉu ngang” vì mất dữ liệu quý giá, một startup nhỏ đến từ Đức mang tên Cerabyte vừa khiến cả ngành công nghệ phải tròn mắt ngạc nhiên. Tại hội nghị Open Compute Project ở Dublin (Ireland), họ đã làm điều mà ít ai dám nghĩ: luộc chip lưu trữ trong nước muối sôi 100°C, rồi nướng tiếp trong lò 250°C. Kết quả? Dữ liệu vẫn nguyên vẹn như chưa hề có cuộc chia ly!

Cerabyte là ai mà dám “tra tấn” ổ cứng như vậy?

Thành lập vào năm 2022, Cerabyte đang nghiên cứu một loại chip lưu trữ hoàn toàn mới: mỏng hơn cả sợi tóc người, được làm từ gốm phủ trên kính – có độ dày chỉ từ 50 đến 100 nguyên tử. Thay vì dùng các cơ chế từ tính hay điện tử dễ hỏng như SSD hoặc HDD truyền thống, dữ liệu ở đây được khắc trực tiếp bằng tia laser femtosecond – một loại laser siêu ngắn, tạo ra hàng triệu lỗ nhỏ chứa thông tin số. Mỗi mặt chip lưu trữ đến 1GB, tốc độ ghi có thể đạt 2 triệu bit mỗi lần bắn laser.

Lưu trữ không điện, miễn nhiễm lửa, nước, bức xạ và EMP

Công nghệ của Cerabyte không cần điện để duy trì dữ liệu, không có bộ phận chuyển động, và hoàn toàn miễn nhiễm với nước, nhiệt độ cao, từ trường, nấm mốc hay thậm chí là xung điện từ (EMP) – thứ từng được xem là "kẻ huỷ diệt dữ liệu số". Điều này khiến chip của họ cực kỳ phù hợp với cold storage – nơi dữ liệu không cần truy cập thường xuyên nhưng cần được bảo quản hàng thập kỷ, thậm chí hàng thế kỷ.

Từ “kính” đến... “đá”: Bài học từ địa chất học

Cerabyte không chỉ tự tin vào độ bền của vật liệu mình dùng. Một dẫn chứng thú vị đến từ nhà nghiên cứu địa chất Amanda Owen (Đại học Glasgow) cho biết: trong một mẫu đá hình thành từ rác, các nhà khoa học phát hiện một đồng xu từ năm 1934 và một mảnh nắp lon sau năm 1989 – cho thấy quá trình “hóa đá” của vật liệu nhân tạo có thể xảy ra chỉ trong khoảng 35 năm. Vật liệu gốm – kính mà Cerabyte dùng có lẽ đang đi theo đúng “kịch bản bất tử” ấy.

Tương lai gọi tên CeraTape – băng lưu trữ 1 exabyte/cuộn

Cerabyte đặt mục tiêu đến năm 2030, chi phí lưu trữ sẽ dưới 1 USD/TB, rẻ hơn rất nhiều so với chi phí duy trì các trung tâm dữ liệu hiện tại. Không chỉ dừng lại ở chip, họ còn lên kế hoạch cho CeraTape – băng lưu trữ có thể chứa đến 1 exabyte (1 triệu TB) mỗi cuộn. Một cuộc cách mạng thực sự nếu thành công.

Thách thức vẫn còn đó, nhưng tương lai rất gần

Dù công nghệ này rất hứa hẹn, nhưng vẫn còn nhiều câu hỏi chưa lời giải: liệu chip có vỡ nếu rơi mạnh? Sản xuất hàng loạt có khả thi? Giá thành thực tế sẽ ra sao? Tuy nhiên, nếu Cerabyte thực sự giữ đúng lời hứa, ngành lưu trữ dữ liệu đang sắp bước vào một kỷ nguyên bất tử – nơi thông tin không chỉ tồn tại, mà có thể sống sót qua cả tận thế.

- Trích: GenK