Một xu hướng thú vị nhưng đầy mâu thuẫn đang diễn ra trong cộng đồng lập trình viên toàn cầu: tỷ lệ sử dụng các công cụ trí tuệ nhân tạo (AI) hỗ trợ lập trình tăng vọt, nhưng mức độ tin tưởng vào chúng lại giảm mạnh. Kết quả khảo sát mới nhất của Stack Overflow với 49.000 lập trình viên chuyên nghiệp đã hé lộ bức tranh phức tạp về tác động của AI đối với ngành phát triển phần mềm.

Theo khảo sát, đến năm 2025 có tới 80% lập trình viên đưa các công cụ AI vào quy trình làm việc — một mức tăng nhanh chóng so với những năm trước. Tuy nhiên, tỷ lệ tin tưởng vào độ chính xác của AI lại giảm từ 40% xuống chỉ còn 29%. Sự chênh lệch này cho thấy tác động “vừa hữu ích vừa rủi ro” của các công cụ như GitHub Copilot hay Cursor đối với nghề lập trình.

Điểm gây thất vọng lớn nhất, theo 45% người tham gia khảo sát, là việc AI thường đưa ra những giải pháp “gần đúng nhưng không hoàn toàn đúng”. Đây là loại lỗi tinh vi, khó phát hiện ngay lập tức, dễ khiến lập trình viên — đặc biệt là những người mới vào nghề — rơi vào cảm giác tự tin sai lầm và mất nhiều thời gian để khắc phục. Hơn một phần ba lập trình viên cho biết, một số lần họ truy cập Stack Overflow là để xử lý lỗi phát sinh từ code do AI gợi ý.

Ngay cả khi các mô hình AI ngày càng được cải thiện, bản chất dự đoán của công nghệ này khiến khả năng “gần đúng” khó biến mất hoàn toàn. 72% lập trình viên cũng khẳng định họ không coi “vibe coding” (lập trình theo cảm tính dựa vào AI) là một phần công việc chuyên nghiệp, do tính không ổn định và rủi ro trong môi trường sản xuất.

Dù vậy, các công cụ AI vẫn được sử dụng rộng rãi bởi chúng mang lại giá trị thực tiễn rõ ràng, đặc biệt khi được áp dụng đúng cách. Một số lập trình viên bị yêu cầu dùng AI từ cấp quản lý, nhưng phần lớn chủ động sử dụng vì lợi ích về tốc độ và khả năng gợi ý ý tưởng. Vấn đề là cần tích hợp AI song song với đào tạo bài bản, giúp người dùng hiểu rõ giới hạn và cách khai thác tối ưu.

Các chuyên gia khuyến nghị lập trình viên nên coi gợi ý của AI như điểm khởi đầu để cân nhắc, thay vì chấp nhận nguyên xi. AI phù hợp nhất cho vai trò “lập trình cặp giới hạn” — hỗ trợ tìm vấn đề, đề xuất cải tiến hoặc giúp học nhanh một ngôn ngữ, framework mới, tương tự như cách Stack Overflow từng được dùng trong quá khứ.

Jody Bailey, Giám đốc Công nghệ và Sản phẩm của Stack Overflow, cho biết: “Mặc dù chúng tôi đã thấy sự sụt giảm lưu lượng truy cập, nhưng mức độ không nghiêm trọng như nhiều người nghĩ.” Stack Overflow dự kiến sẽ đầu tư thêm nguồn lực để mở rộng kiến thức về công cụ AI và thúc đẩy thảo luận cộng đồng nhằm giải quyết các vấn đề trong quy trình làm việc với AI.

Sự nghịch lý này thực chất phản ánh một tín hiệu tích cực: cộng đồng lập trình đang dần hình thành cách tiếp cận AI có phê phán và chiến lược hơn. Thay vì mù quáng tin tưởng hoặc hoàn toàn gạt bỏ, họ đang học cách kết hợp AI vào công việc một cách thông minh và an toàn.

- Trích: GenK